تفاوت‎های صلح عمری با وصیت و ارث

یک وکیل دادگستری، عقد صلح و تفاوت‎های صلح عمری با وصیت و ارث را تشریح کرد.

سرور ثانی با اشاره به معنای صلح در انواع رویداد‌ها اظهار کرد: صلح به دو معنا در قوانین ما پیش‎بینی شده که معنای اول آن به عنوان سازش و معنای دوم آن به عنوان معامله است.
وی با اشاره به صلح در معنای سازش گفت: صلح در معنای اولیه خود به معنی سازش و فصل خصومت است که در عرف نیز به همین معنا استفاده می‌شود؛ صلح در معنای عرفی خود دامنه‌ بسیار وسیعی را در برمی‌گیرد و می‌تواند وسیله‌ای برای رفع تنازع‌های موجود باشد. صلح در قالب سازش و تنازع اشکال مختلفی به خود می‌گیرد و می‌تواند در شکل یک صورت‎جلسه به صورت تفاهم یا در قالب یک اقرارنامه باشد.
ثانی ادامه داد: به طور مثال دو طرفی که با یکدیگر اختلاف یا دعوایی دارند، می‌توانند در خصوص اختلاف‎شان با یکدیگر صلح کنند؛ این صلح‎نامه را می‌توانند در دادگاه یا طی یک قرارداد عادی بین خودشان یا در دفتر اسناد رسمی تنظیم کنند.
این وکیل دادگستری درباره صلح در جایگاه معامله بیان کرد: حالت دوم صلح زمانی است که صلح در مقام و جایگاه یک قرارداد و عقد واقع می‌شود. صلح در کنار سایر قرارداد‌هایی که در قانون پیش‎بینی شده، یکی از محبوب‌ترین قرارداد‌ها محسوب می‌شود. از این جهت که به طرفین اختیار زیادی برای تنظیم قرارداد می‌دهد؛ به عنوان مثال در عقد اجاره باید مدت معین باشد یا در خرید و فروش، ثمن و مبیع باید دارای تعادل باشند، اما در عقد صلح این محدودیت‌ها برداشته شده و از همین جهت یکی از محبوب‌ترین قراردادهاست.
وی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران درباره صلح عمری گفت: صلح عمری یکی از قرارداد‌هایی است که افراد بیشتر برای تعیین تکلیف اموالشان بعد از مرگ از آن استفاده می‌کنند؛ تفاوت صلح عمری با وصیت و ارث در این است که در موضوع وصیت و ارث محدودیت وجود دارد. به‎طور مثال اشخاص نمی‌توانند بیش از یک‎سوم اموال خود را به عنوان وصیت قرار دهند. همچنین در خصوص ارث محدودیت‌های قانونی وجود دارد که افراد نمی‌توانند برخلاف آن عمل کنند. به طور مثال ارث پسر دو برابر دختر است یا ارث زن در صورتی که همسر، خود دارای فرزند باشد، یک‎هشتم و اگر فاقد فرزند باشد یک‎چهارم است.
ثانی تصریح کرد: در مواردی که افراد بخواهند درباره اموالشان بر خلاف این قوانین آمره رفتار کنند، از عقد صلح عمری استفاده می‌کنند؛ به طور مثال شخص در زمان حیات خود صلح می‌کند که تا زمانی که من زنده هستم مال برای من باشد و حق استفاده از آن را دارم و زمانی که من زنده نبودم مال متعلق به متصالح (صلح‎شونده) باشد. این وکیل دادگستری درباره مزایای صلح عمری ادامه داد: صلح عمری دارای مزایای زیادی است و از این رو مورد توجه عموم قرار گرفته است. اولین فایده آن نبود محدودیت در میزان انتقال است؛ مزیت دوم صلح عمری نسبت به وصیت‎نامه و ارث این است که در صورتی که مالی وصیت شود یا به ارث برسد، آن فرد مکلف است مالیات بر ارث پرداخت کند، اما در مورد صلح عمری صرفا مالیات بر نقل و انتقال که مانند مالیات بیع یا همان خرید و فروش است، پرداخت می‌شود.
وی در مورد این موضوع که آیا عقد صلح را می‌توان فسخ کرد، تصریح کرد: طبق قانون مدنی، عقد صلح یکی از عقود لازم است؛ عقد لازم به این مفهوم است که طرفین ملزم و پایبند به قرارداد هستند و در هر زمان که بخواهند نمی‌توانند عقد را یک‎طرفه بر هم بزنند. این موضوع ممکن است. هرچند که صلح جزء عقود لازم‌الاتباع است، اما طرفین می‌توانند حق فسخ را در آن شرط کنند. به این مفهوم که وقتی صلح‎نامه تنظیم می‌شود، طرفین می‌توانند پیش‎بینی کنند که این عقد صلح قابلیت فسخ را داشته باشد.
ثانی درباره امکان فروش ملکی که صلح عمری شده است، تصریح کرد: در مورد اینکه آیا متصالح حق فروش ملکی را که به نفع او صلح شده است، دارد یا خیر، باید به صلح‌نامه تنظیمی بین طرفین مراجعه شود و این موضوع یک پاسخ واحد ندارد؛ ممکن است در قرارداد صلح شرط شده باشد که متصالح تا زمانی که مصالح (مالک) در قید حیات است، حق فروش ملک را نداشته باشد؛ اما چنانچه متصالح مطابق قرارداد حق فروش ملک را داشته باشد، می‌تواند آن را با همان شرایطی که بین او و مالک مقرر بوده، به دیگری بفروشد؛ مثلا اگر مالک ملک را به نام متصالح با این شرط صلح کرده باشد که تا زمانی که خودش زنده است در آن خانه سکونت داشته باشد، متصالح می‌تواند ملک را بفروشد، اما خریدار باید شرط را بپذیرد و نمی‌تواند مالک را از ملک بیرون کند.